آیا می‌دانستید که حدود ۷۵٪ از زنان حداقل یک‌بار در طول زندگی خود درد زیادی را هنگام رابطه جنسی تجربه کرده‌اند؟ احساس درد هنگام رابطه جنسی مشکلی نسبتاً شایع است که به عنوان دیسپارونیا یا دیسپارونی شناخته می‌شود. دیسپارونیا یا دخول دردناک اختلالی است که فرد را حین رابطه جنسی با درد، تنش، اضطراب و عدم رضایت جنسی مواجه می‌کند. اما علت بروز این اختلال چیست و چگونه درمان می‌شود؟
پیش از هر چیزی باید بدانید اگر به اختلال دیسپارونیا (دردآمیزش یا آمیزش جنسی دردناک) مبتلا هستید، نباید از این مسئله به سادگی عبور کنید چراکه احساس درد هنگام مقاربت بی‌شک تأثیر عمیقی بر سلامت جسمی و روانی شما در درازمدت می‌گذارد.
دلایل بروز این اختلال شامل عوامل آناتومیکی، فیزیولوژیکی و روان‌شناختی می‌شود. در این مقاله از پزشک 24، به بررسی دلایل رایج درد حین نزدیکی پرداخته و راهکارهایی عملی برای کاهش یا درمان این اختلال ارائه کرده‌ایم.
کاهش ترشحات واژینال و خشکی واژن
اگر در هنگام رابطه جنسی احساس سوزش، خارش یا درد ناشی از اصطکاک دارید، احتمالاً دچار خشکی واژن هستید. این مشکل معمولاً به دلیل کاهش سطح استروژن رخ می‌دهد. آتروفی یا خشکی واژن می‌تواند ناشی از یائسگی، زایمان، شیردهی یا مصرف برخی داروها مانند ضدافسردگی‌ها و داروهای ضدبارداری باشد.
خشکی واژن عارضه شایعی در میان خانم‌ها است اما اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی و ایجاد اضطراب و کاهش صمیمت بین زوج‌ها در روابط زناشویی شود.
خوشبختانه، راهکارهای متعددی برای بهبود این وضعیت وجود دارد که می‌توانند خشکی واژن را کاهش داده و تجربه جنسی شما را راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر کنند. برای درمان خشکی واژن اولین قدمی که باید بردارید، مراجعه به یک متخصص زنان است. راهکارهای زیر نیز کمک‌کننده خواهند بود:
- پیش از برقراری رابطه جنسی، زمان کافی به پیشنوازی اختصاص دهید تا تحریک طبیعی افزایش یافته و خشکی واژن برطرف شود.
- از ژل یا کرم‌های مرطوب کننده واژن استفاده کنید. ژل لوبریکانت بر پایه آب یکی از بهترین مرطوب‌کننده یا روان‌کننده‌هایی است که می‌توانید پیش از برقراری رابطه از آن استفاده کنید.
- اگر در سنین بعد از یائسگی به سر می‌برید و رابطه جنسی دردناک دارید، با پزشک درباره هورمون درمانی (HRT) مشورت کنید.
- مصرف الکل و سیگار را کاهش دهید.
- از محصولات واژینال آغشته به عطر استفاده نکنید.
- تغییر موقعیت و پوزیشن در حین رابطه می‌تواند در حل خشکی واژن موثر باشد.
بزرگی یا نامتقارن بودن لابیاها
آیا در حین رابطه جنسی احساس ناراحتی، اصطکاک یا درد دارید؟ این مشکل ممکن است ناشی از بزرگی یا عدم تقارن لابیاها باشد که باعث تحریک بیش از حد، التهاب، سوزش و حتی زخم شدن پوست ناحیه تناسلی می‌شود.
در برخی زنان به دلیل بزرگ بودن یا آویزان بودن لابیا، این ناحیه دائماً دچار ساییدگی و کشش می‌شود که در نهایت با بروز علائمی چون تورم، قرمزی، حساسیت و احساس درد هنگام نزدیکی می‌شود.
نامتعارف بودن شکل و اندازه لابیاها نه تنها کیفیت رابطه جنسی را کاهش می‌دهد، بلکه فعالیت‌های روزمره مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا حتی پوشیدن لباس‌های تنگ را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، احساس ناراحتی و عدم رضایت از ظاهر لابیاها ممکن است باعث کاهش اعتمادبه‌نفس در روابط زناشویی، اضطراب جنسی و اجتناب از رابطه جنسی شود.
لابیاپلاستی؛ تنها درمان موثر برای لابیاهای بزرگ و آویزان
اگر این مشکلات برای شما آزاردهنده است، مهم‌ترین راهکاری که برای کاهش ناراحتی و بهبود کیفیت زندگی جنسی شما وجود دارد، لابیاپلاستی است. جراحی لابیاپلاستی باعث کاهش اندازه لابیاها، بهبود ظاهر واژن و بهبود تجربه جنسی شما خواهد شد.
اگر نمی‌توانید تشخیص دهید که علت درد هنگام رابطه جنسی به‌خاطر بزرگ بودن لابیاهاست یا مشکل دیگری وجود دارد؛ و یا نیاز به عمل لابیا دارید یا خیر، می‌توانید از یک متخصص زنان مشاوره دریافت کنید. در لیست زیر اسامی بهترین متخصصان زنان در شهر خودتان را مشاهده می‌کنید:
عفونت‌های واژینال، بیماری‌های قارچی و سندرم التهابی لگن (PID)
عفونت‌های واژینال یکی از شایع‌ترین علل درد هنگام نزدیکی هستند. این عفونت‌ها می‌توانند ناشی از رشد بیش‌ازحد باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها باشند و اغلب با علائمی مانند سوزش، خارش، بوی نامطبوع، تورم و ترشحات غیرطبیعی همراه هستند.
یکی از انواع رایج این عفونت‌ها، عفونت قارچی واژن (کاندیدیازیس) است که توسط قارچ کاندیدا آلبیکانس ایجاد می‌شود. این عفونت معمولاً با ترشحات سفید و غلیظ پنیری شکل، خارش شدید و سوزش همراه است.
بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت جدی‌تر است که می‌تواند بر رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها تأثیر بگذارد. این بیماری معمولاً در اثر عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان، ممکن است باعث درد مزمن لگنی و حتی مشکلات باروری شود.
چگونه این مشکل را درمان کنیم؟
- به پزشک مراجعه کنید تا از طریق آزمایش‌های لازم مانند تست کشت ترشحات یا آزمایش‌های تشخیصی برای عفونت‌های مقاربتی، نوع عفونت مشخص شود.
- برای درمان عفونت‌های قارچی، با تجویز پزشک از داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی استفاده کنید.
- در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌های مناسب را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
- بهداشت ناحیه تناسلی را رعایت کنید. استفاده از شوینده‌های واژینال که ممکن است تعادل میکروبی طبیعی را بر هم بزنند، پرهیز کنید. اگر نیاز به شوینده دارید، از پزشک خود بخواهید تا مناسب‌ترین آن را برای شما تجویز کند.
- از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید تا از تجمع رطوبت جلوگیری شود.
- در صورتی که بیماری التهابی لگن (PID) تشخیص داده شود، معمولاً درمان آنتی‌بیوتیکی قوی ضروری است و در موارد شدید ممکن است نیاز به بستری شدن یا جراحی باشد.
- اگر عفونت مقاربتی مانند کلامیدیا دارید، شریک جنسی شما نیز باید هم‌زمان تحت درمان قرار گیرد تا از انتقال مجدد جلوگیری شود.
- مصرف پروبیوتیک‌ها (موجود در ماست پروبیوتیک یا مکمل‌ها) می‌تواند به بازسازی تعادل باکتریایی مفید در واژن کمک کند.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های واژینال و بیماری‌های التهابی لگن
- برای کاهش احتمال انتقال عفونت‌های مقاربتی حتماً از کاندوم استفاده کنید.
- بهداشت فردی را حفظ کرده و از استفاده بیش از حد از شوینده‌های شیمیایی قوی در ناحیه تناسلی خودداری کنید.
- لباس زیر خود را به‌طور منظم تعویض کرده و سعی کنید ناحیه تناسلی را همیشه خشک نگه دارید.
- بعد از اتمام رابطه جنسی حتما مثانه خود را تخلیه کنید.
واژینیسموس و اختلالات عضلانی کف لگن
اگر هنگام دخول احساس گرفتگی شدید و غیرارادی در واژن دارید، احتمالاً دچار واژینیسموس هستید. این مشکل معمولاً به دلیل استرس، اضطراب، تجربیات ناخوشایند قبلی یا حتی باورهای نادرست درباره رابطه جنسی رخ می‌دهد.
این وضعیت می‌تواند منجر به ناتوانی در برقراری رابطه جنسی کامل شود و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی زناشویی داشته باشد. برخی از زنان حتی با تصور رابطه جنسی دچار انقباض‌های غیرارادی می‌شوند، که نشان‌دهنده ریشه‌های عمیق روان‌شناختی در این اختلال است.
8 راهکار واقعی برای درمان واژینیسموس
- پیش از هر چیزی به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با دارودرمانی یا آموزش برخی درمان‌های خانگی به شما در حل این مشکل کمک کند.
- چنانچه تصورات غلط، آموزش‌های اشتباه یا یک تجربه ناخوشایند در گذشته منجر به ترس از دخول شده است، حتماً به یک مشاور مراجعه کنید.
- ورزش منظم داشته باشید و از تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن استفاده کنید.
- فیزیوتراپی تخصصی لگن نیز یک گزینه مؤثر برای کاهش انقباضات دردناک و بهبود عملکرد عضلات ناحیه تناسلی است.
- در برخی موارد، بوتاکس درمانی برای کاهش تنش عضلات واژینال تحت نظر پزشک پیشنهاد می‌شود.
- استفاده از دستگاه‌های الکتروتراپی و تحریک عصبی عضلانی (TENS) نیز می‌تواند به کاهش درد و افزایش کنترل عضلات کمک کند.
- اگر واژینیسموس شما ناشی از مشکلات روان‌شناختی باشد، ترکیب این روش‌ها با درمان شناختی-رفتاری (CBT) و مشاوره روانشناسی می‌تواند تأثیر بیشتری داشته باشد.
- از تکنیک‌های آرام‌سازی مثل تنفس عمیق، یوگا و مدیتیشن استفاده کنید.
- قبل از شروع رابطه حتما دوش آب گرم بگیرید.
- در هنگام تنش و اضطراب‌های روحی از انجام رابطه خودداری کنید.
اندومتریوز و مشکلات رحمی
اگر احساس درد هنگام نزدیکی با درد مزمن لگن، خونریزی‌های شدید قاعدگی یا درد حین دفع ادرار و مدفوع همراه بود، ممکن است به اندومتریوز یا فیبروم رحمی مبتلا باشید.
فیبروم‌های رحمی در واقع توده‌های غیرسرطانی هستند که می‌توانند با فشار مضاعف بر اندام‌های لگنی باعث ناراحتی و درد در هنگام مقاربت شوند. تشخیص این بیماری‌ها نیاز به بررسی دقیق پزشکی از جمله سونوگرافی، MRI یا لاپاراسکوپی دارد تا روش درمانی مناسب از جمله درمان‌های دارویی، هورمونی یا جراحی لاپاراسکوپیک تعیین شود.
درمان اندومتریوز با 7 راهکار موثر
- به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی مشکل مشخص شود.
- استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. در برخی موارد، داروهای هورمونی برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش علائم تجویز می‌شوند. (مصرف هرگونه دارویی باید با تجویز پزشک متخصص صورت بگیرد.)
- برخی از تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند به تقویت و بهبود عملکرد عضلات کف لگن کمک کرده و درد ناشی از اندومتریوز یا مشکلات رحمی را کاهش دهند.
- برخی مواقع ممکن است به جراحی لاپاراسکوپی برای برداشتن بافت‌های اندومتریوزی یا فیبروم‌های رحمی که باعث ایجاد درد می‌شوند نیاز باشد.
- رعایت یک رژیم غذایی سالم، مصرف مواد غذایی ضدالتهابی، اجتناب از مصرف زیاد سیگار، کافئین و الکل و انجام تمرینات ورزشی سبک می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
- گرما می‌تواند به کاهش اسپاسم عضلات لگن و کاهش درد کمک کند.
- تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، تکنیک‌های تنفس عمیق و مشاوره روانشناسی به کاهش اثرات روان‌شناختی درد کمک می‌کند.
تغییرات پس از زایمان و بخیه‌های پرینه
اگر پس از زایمان، هنگام نزدیکی احساس کشیدگی، درد یا کاهش لذت جنسی دارید، احتمال دارد که زخم‌های پرینه، تغییرات عضلات کف لگن، خشکی واژن یا تغییرات هورمونی علت این مشکل باشند. زایمان می‌تواند منجر به کشیدگی بیش‌ازحد عضلات لگن، کاهش استروژن و حتی بروز چسبندگی‌های داخلی شود که همگی بر کیفیت رابطه جنسی تأثیر می‌گذارند.
علاوه بر این، بخیه‌های ناشی از زایمان ممکن است منجر به کاهش انعطاف‌پذیری واژن و احساس ناراحتی در حین مقاربت شوند. خوشبختانه، روش‌های متعددی برای بازیابی سلامت جنسی پس از زایمان وجود دارد که می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک کند.
چطور این مشکل را برطرف کنیم؟
- مراجعه به فیزیوتراپیست متخصص می‌تواند به کاهش تنش عضلانی و افزایش انعطاف‌پذیری واژن کمک کند.
- ماساژ پرینه به بهبود جریان خون، کاهش خشکی و افزایش انعطاف‌پذیری واژن بعد از زایمان کمک می‌کند.
- روش‌های غیرجراحی مانند لیزر واژینال یا درمان با امواج رادیویی می‌توانند به بازسازی بافت واژن، افزایش کلاژن‌سازی و کاهش درد کمک کنند.
- اضطراب به افزایش تنش عضلات واژن و درد هنگام نزدیکی منجر می‌شود؛ انجام تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق به کاهش استرس کمک می‌کند.
- دوش آب گرم و گذاشتن کمپرس گرم روی ناحیه لگن قبل از رابطه جنسی می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک کند.
- اگر کاهش استروژن پس از زایمان باعث خشکی و درد واژینال شده است، پزشک می‌تواند درمان‌های هورمونی مانند کرم‌های استروژن موضعی را تجویز کند.
نتیجه‌گیری
اگر هنگام رابطه جنسی احساس درد می‌کنید، باید بدانید که شما تنها نیستید و راه‌حل‌های زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد. اولین توصیه ما به شما این است که ترس یا خجالت از مراجعه به پزشک را کنار گذاشته و هرچه زودتر برای بررسی علت این اختلال به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
متاسفانه عده زیادی از زنان طی سال‌های زیادی رابطه جنسی دردناک را تجربه می‌کنند درحالی‌که با یک الی چند جلسه مراجعه به پزشک یا مشاور، این عارضه قابل درمان خواهد بود. در این مقاله علل درد هنگام نزدیکی را بررسی کرده و به ارائه راهکارهایی موثر برای درمان درد هنگام نزدیکی نیز پرداخته‌ایم.
اگر تجربه مشترکی دارید، در قسمت نظرات با در میان بگذارید تا بتوانیم به صورت دقیق‌تری شما را برای رفع این مشکل راهنمایی کنیم.
