کاشت مو به روش FUE بهتر است یا SUT؟
کاشت مو، در اساس، یک روش جراحی است که فولیکول‌های موی مقاوم به ریزش را از ناحیه‌ای با تراکم بالا که «ناحیه اهداکننده» نامیده می‌شود، به بخش‌های طاس یا کم‌پشت که «ناحیه گیرنده» خوانده می‌شود، منتقل می‌کند و عمدتاً برای درمان طاسی با الگوی مردانه به کار می‌رود. دو روش مرسوم برای انجام این عمل با نام FUE , SUT وجود دارد که در ادامه به تفاوت این دو میپردازیم.
روش FUE (Follicular Unit Extraction)
روش FUE یک تکنیک محبوب و کمتر تهاجمی است که در آن واحدهای فولیکولی مو (شامل ۱ تا ۴ تار مو) به صورت جداگانه و مستقیم از ناحیه اهداکننده (معمولاً پشت سر) استخراج می‌شوند. این فرآیند بدون نیاز به برش نواری از پوست سر انجام می‌شود، که مزیت اصلی آن عدم ایجاد اسکار خطی است.
- ابزارهای استخراج:
- پانچ دستی (Manual Punch): جراح با استفاده از یک پانچ کوچک دستی، فولیکول‌ها را یک به یک جدا می‌کند. این روش به مهارت و دقت بالای جراح بستگی دارد و زمان‌بر است.
- پانچ موتوری (Motorized Punch): در این حالت، از یک دستگاه موتوری برای چرخاندن پانچ و استخراج سریع‌تر فولیکول‌ها استفاده می‌شود. این ابزار سرعت کار را افزایش می‌دهد و خستگی جراح را کاهش می‌دهد، اما همچنان نیاز به کنترل دقیق جراح برای جلوگیری از آسیب به فولیکول‌ها (ترنسکشن) دارد.
- مزایا: عدم وجود اسکار خطی قابل مشاهده، دوره نقاهت کوتاه‌تر و درد کمتر نسبت به روش‌های قدیمی‌تر (مانند FUT).
- معایب: زمان‌بر بودن (به خصوص در روش دستی)، احتمال بالای آسیب به فولیکول (ترنسکشن) در صورت عدم مهارت کافی جراح، و نیاز به جلسات متعدد برای پوشش مناطق وسیع.
SUT (Single Unit Transplantation) در عصر اتوماسیون
همانطور که گفته شد، “SUT” یک نام تجاری یا بازاریابی برای نسل پیشرفته و خودکار شده FUE است. در این روش، اتوماسیون نقش کلیدی در فرآیند استخراج و گاهی اوقات کاشت فولیکول‌ها ایفا می‌کند. سیستم‌هایی مانند ARTAS و NeoGraft نمونه‌های بارز این فناوری هستند که معمولاً با عنوان “SUT” یا FUE روباتیک/خودکار شناخته می‌شوند.
- مکانیزم اتوماسیون:
- ربات‌ها و دستگاه‌های خودکار: به جای استفاده از پانچ دستی یا موتوری توسط جراح، یک سیستم روباتیک یا دستگاه نیمه خودکار با استفاده از هوش مصنوعی و سیستم‌های تصویربرداری، فولیکول‌ها را با دقت بسیار بالا استخراج می‌کند. این سیستم‌ها می‌توانند زاویه، عمق و جهت‌گیری هر فولیکول را بهینه‌سازی کنند.
- دروغ‌پردازی “پانچ لیزری”: برخی کلینیک‌ها از اصطلاح “پانچ لیزری” برای توصیف SUT استفاده می‌کنند که کاملاً نادرست است. لیزرها در کاشت مو برای استخراج فولیکول استفاده نمی‌شوند، زیرا می‌توانند به سلول‌های حیاتی فولیکول آسیب برسانند. آنچه استفاده می‌شود، پانچ‌های مکانیکی بسیار دقیق و خودکار هستند.
- مزایای ادعایی (و واقعی) اتوماسیون:
- دقت بی‌نظیر: ربات‌ها می‌توانند فولیکول‌ها را با دقت بسیار بالایی استخراج کنند که منجر به نرخ آسیب (ترنسکشن) بسیار پایین‌تری (حدود ۲ تا ۵ درصد) نسبت به FUE دستی می‌شود.
- سرعت بالا: اتوماسیون امکان استخراج تعداد زیادی فولیکول در زمان کوتاه‌تر را فراهم می‌کند (مثلاً ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ گرافت در یک جلسه). این امر نیاز به جلسات متعدد را کاهش می‌دهد.
- کاهش خطای انسانی: خستگی جراح در طول یک عمل طولانی بر دقت تأثیر می‌گذارد، اما ربات‌ها از این محدودیت مبرا هستند و نتایج یکنواخت‌تری ارائه می‌دهند.
- افزایش بقای گرافت: برخی سیستم‌ها با کاهش دستکاری انسانی و حفظ شرایط بهینه، به بقای بیشتر فولیکول‌ها کمک می‌کنند.
- بدون اسکار خطی: مانند FUE دستی، این روش نیز اسکار خطی ایجاد نمی‌کند و فقط نقاط بسیار کوچکی باقی می‌مانند.
- معایب احتمالی:
- هزینه بالاتر: استفاده از فناوری پیشرفته و روباتیک طبیعتاً هزینه بیشتری به دنبال دارد.
- محدودیت‌ها: برخی از سیستم‌های خودکار ممکن است برای انواع خاصی از مو (مانند موهای بسیار مجعد یا خیلی روشن) محدودیت‌هایی داشته باشند.
- وابستگی به مهارت جراح: اگرچه سیستم خودکار است، اما طراحی خط مو، انتخاب دقیق ناحیه اهداکننده، و نظارت بر عملکرد دستگاه همچنان به تجربه و هنر جراح بستگی دارد. ربات یک ابزار است، نه جایگزین جراح.
جدول مقایسه FUE (دستی/موتوری) و “SUT” (FUE خودکار)
ویژگی | FUE (دستی/موتوری) | “SUT” (FUE خودکار/روباتیک) |
مفهوم اصلی | استخراج فولیکول‌ها به صورت دستی یا نیمه‌خودکار توسط جراح | استفاده از اتوماسیون و ربات برای استخراج دقیق و سریع فولیکول‌ها |
میزان اتوماسیون | پایین تا متوسط (بستگی به استفاده از پانچ دستی یا موتوری) | بالا تا کامل (سیستم‌های روباتیک پیشرفته) |
نقش جراح | بسیار پررنگ، مهارت دستی و تجربه حیاتی است | نظارت، برنامه‌ریزی، تنظیمات اولیه و طراحی خط مو (کلیدی و ضروری) |
سرعت استخراج | متوسط تا کند (بستگی به مهارت جراح و ابزار) | بسیار سریع (امکان استخراج هزاران گرافت در یک جلسه) |
نرخ آسیب (ترنسکشن) | متوسط تا بالا (۵-۱۵٪، بستگی به مهارت) | بسیار پایین (۲-۵٪) به دلیل دقت روباتیک |
تعداد گرافت در جلسه | معمولاً ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ گرافت در یک جلسه، شاید نیاز به چند جلسه | معمولاً ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ گرافت و حتی بیشتر در یک جلسه (امکان مگاسشن) |
اسکار | نقاط کوچک و پراکنده (عدم اسکار خطی) | نقاط بسیار ریز و پراکنده (عدم اسکار خطی) |
درد و ناراحتی | حداقل، با بی‌حسی موضعی قابل تحمل | حداقل، با بی‌حسی موضعی قابل تحمل، به دلیل دقت بالا احتمال تورم و کبودی کمتر |
دوره نقاهت | سریع، چند روز تا یک هفته برای بهبود اولیه | بسیار سریع، بهبود سریع‌تر نقاط استخراج به دلیل دقت بالاتر |
هزینه | متوسط تا بالا | بالاتر (به دلیل تکنولوژی پیشرفته و سرمایه‌گذاری بیشتر) |
تکنولوژی کلیدی | پانچ‌های دستی یا موتوری | سیستم‌های روباتیک با هوش مصنوعی و سنسورهای پیشرفته |
ادعای “لیزر پانچ” | وجود ندارد | مغالطه: هیچ لیزری برای استخراج فولیکول استفاده نمی‌شود. |
به طور خلاصه، در حالی که FUE اساس و بنیان کاشت موی مدرن بدون اسکار خطی را تشکیل می‌دهد، “SUT” یک گام به جلو در حوزه اتوماسیون و دقت این فرآیند محسوب می‌شود. انتخاب بین این دو، بستگی به وسعت ناحیه کاشت، بودجه و البته، اهمیت مهارت و تجربه جراح دارد که حتی با پیشرفته‌ترین ربات‌ها نیز جایگزین نمی‌شود.
