اوردنچر چیست؟

اگر دندان‌های خود را از دست داده اید و به دنبال راهی برای بازگرداندن زیبایی لبخند خود هستید، اوردنچر (Overdenture) می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. با این روش، می‌توانید به راحتی غذا بخورید و لبخند بزنید. در این مقاله، به بررسی کامل اوردنچر، مزایا، معایب و مراحل انجام آن خواهیم پرداخت و به شما کمک می‌کنیم تا بهترین تصمیم را برای بازیابی سلامت دهان و دندان خود بگیرید.

اوردنچر چیست؟

اوردنچر نوعی پروتز دندان است که برای پر کردن جای خالی چندین دندان از دست رفته یا کل قوس دندانی (هر فک) استفاده می‌شود. اوردنچر در مقایسه با پروتزهای سنتی، ثبات و ماندگاری بهتری دارد و همچنین برای بسیاری از کاربران راحت تر از استفاده از دندان‌های مصنوعی سنتی است. جالب است بدانید که اوردنچر بیش از 100 سال است که به عنوان یک گزینه درمانی در دندانپزشکی استفاده می‌شود. در دهه 1950  پزشکان با مشاهده اینکه کشیدن دندان‌‌ها منجر به تحلیل استخوان فک و بافت لثه می‌شود، سعی در پیدا کردن راه حلی برای این مشکل کردند. در سال 1969، Morrow و همکارانش تکنیک‌‌های ساده شده اوردنچر را معرفی کردند.

An overdenture is a denture, the base of which covers one or more teeth, prepared roots or implants. An overdenture is usually used for elderly patients that have lost some teeth but not all, rendering them suitable for a set of full dentures. The overdenture is not rigid in the mouth; it is removable.

اوردنچر یک نوع دندان مصنوعی است که بر پایه یک یا چند دندان باقی‌مانده یا ایمپلنت‌ها قرار می‌گیرد. این نوع دندان مصنوعی معمولاً برای افراد مسنی که بخشی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند استفاده می‌شود و به‌عنوان جایگزینی برای پروتز کامل دندانی عمل می‌کند. اوردنچر در دهان ثابت نیست و به راحتی قابل برداشتن است. (Wikipedia)

اوردنچر چقدر عمر می‌کند؟

طول عمر اوردنچر بسته به نوع و نحوه نگهداری آن می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، اوردنچر متحرک حدود 7 تا 10 سال عمر می‌کند، در حالی که اوردنچرهای ثابت می‌توانند با مراقبت و نگهداری مناسب بیش از 20 سال عمر کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان و معاینات منظم دندانپزشکی برای به حداکثر رساندن طول عمر آن‌ها بسیار مهم است.

مزایای اوردنچر

استفاده از تکنیک اوردنچر دارای مزایای متعددی هستند که مهم ترین آن افزایش سطح کیفیت زندگی و سلامت دهان و دندان شما است.

1. ثبات و راحتی: اوردنچر نسبت به پروتزهای سنتی پایدارتر است و لق بودن و ناراحتی پروتزهای سنتی را ندارد.
2. حفظ استخوان فک و بافت لثه: اوردنچر از تحلیل رفتن استخوان فک و بافت لثه جلوگیری می‌کند.
3. جویدن راحت غذا‌‌های مختلف: یکی از مهم ترین دلایل استفاده بیماران از اوردنچر، میسر شدن امکان جویدن و خوردن غذا‌‌های مختلف است.
4. ظاهر طبیعی: اوردنچر ظاهری طبیعی دارد و کاملا شبیه دندان‌‌های واقعی خود شما می‌باشد.
5. سلامت دهان و دندان: این روش می‌تواند تحریک لثه را کاهش دهد و نیاز به استفاده از چسب‌‌های دندان مصنوعی را از بین ببرد.

این مزایا اوردنچر را به یک گزینه محبوب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته تبدیل کرده است.

معایب اوردنچر

در کنار مزایا و فواید زیادی که برای اوردنچر ذکر کردیم باید توجه کنیم که معایبی نیز وجود دارد که بهتر است آن‌ها را نیز در نظر بگیرید.

1. هزینه اولیه بالاتر: اوردنچرها معمولاً گرانتر از پروتزهای سنتی و معمولی هستند.
2. روش جراحی: این فرآیند نیاز به انجام جراحی لثه دارد و یک دوره نقاهت و بهبودی دارد.
3. نگهداری دقیق: برای جلوگیری از عفونت و التهاب نیاز به تمیز کردن و نگهداری دقیق دارند.
4. دوره تنظیم: برخی از بیماران ممکن است در ابتدا مشکلاتی را در صحبت کردن و غذا خوردن تجربه کنند که این مشکلات اولیه با مراجعه به دندان پزشک رفع می‌شود.
5. ویزیت‌‌های مکرر دندانپزشکی: اوردنچر نیاز به تنظیمات و معاینات منظم دارد.

اوردنچر چگونه نصب می‌شود؟

نصب اوردنچر شامل چند مرحله اصلی است که به شرح زیر می‌باشد:

1. معاینه اولیه: ابتدا دندانپزشک معاینه‌های لازم را انجام می‌دهد و از فک و دهان شما عکس‌برداری می‌کند تا وضعیت استخوان فک و لثه‌ها را بررسی کند.
2. جراحی ایمپلنت: در این مرحله، ایمپلنت‌های دندانی که به عنوان پایه‌های اوردنچر عمل می‌کنند، در استخوان فک کاشته می‌شوند. این جراحی با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و پس از آن لثه‌ها بخیه زده می‌شوند.
3. دوره بهبودی: پس از کاشت ایمپلنت‌ها، یک دوره بهبودی چند ماهه (معمولاً ۳ تا ۶ ماه) نیاز است تا ایمپلنت‌ها به طور کامل با استخوان فک جوش بخورند.
4. نصب اوردنچر: پس از بهبودی کامل، اوردنچر بر روی ایمپلنت‌ها نصب می‌شود. این پروتز می‌تواند به صورت ثابت یا متحرک باشد، بسته به نوع اوردنچر و نیازهای شما.
5. تنظیمات نهایی: در نهایت، دندانپزشک تنظیمات نهایی را انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که اوردنچر به خوبی در دهان شما قرار گرفته و راحت است.

انواع اوردنچر

به صورت کلی 5 نوع اوردنچر داریم که در ادامه در دو گروه اصلی آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

ثابت و متحرک

اوردنچرها بر اساس تحرک به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: ثابت و متحرک. هر کدام از این انواع دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.

اوردنچر ثابت

اوردنچر ثابت به ایمپلنت‌های دندانی متصل می‌شود و تنها توسط دندانپزشک قابل برداشتن است. این نوع اوردنچر به دلیل ثبات بالا و راحتی بیشتر، برای افرادی که به دنبال یک راه‌حل دائمی و آسان هستند، مناسب است. از مزایای این روش می‌توان به پایداری بالا، راحتی بیشتر در جویدن و صحبت کردن و حفظ تراکم استخوان فک اشاره کرد اما هزینه بالای این نوع اوردنچر را می‌توان از معایب آن محسوب کرد.

اوردنچر متحرک

اوردنچر متحرک به ایمپلنت‌ها یا بافت لثه متصل می‌شود اما بیمار می‌تواند آن را برای تمیز کردن بردارد. این نوع اوردنچر معمولاً با استفاده از اتصالات توپی یا میله‌ای به ایمپلنت‌ها متصل می‌شود. 

در بخش‌های بعدی به تفصیل به مقایسه این دو روش اوردنچر خواهیم پرداخت، اما گیش از آن بیاید به دیگر انواع اوردنچر بپردازیم.

انواع اوردنچر بر اساس  ترکیب استفاده از ایمپلنت و بافت لثه

در این دسته اوردنچرها به سه نوع تقسیم می‌شوند: اوردنچر بر پایه بافت لثه، اوردنچر بر پایه ایمپلنت و اوردنچر ترکیبی.

هر کدام از این دسته‌ها می‌توانند به صورت ثابت یا متحرک باشند. در ادامه به توضیح هر کدام می‌پردازیم:

1. اوردنچر بر پایه بافت لثه

این نوع اوردنچر به بافت لثه و استخوان زیرین متکی است و معمولاً به عنوان پروتز متحرک استفاده می‌شود. این پروتزها به راحتی قابل برداشتن و تمیز کردن هستند و برای افرادی که نمی‌خواهند ایمپلنت داشته باشند، مناسب اند.

2. اوردنچر بر پایه ایمپلنت

این نوع اوردنچر به ایمپلنت‌های دندانی که در استخوان فک کاشته شده ‌اند، متکی است. این ایمپلنت‌ها به عنوان پایه‌های نگهدارنده عمل می‌کنند و پروتز را محکم در جای خود نگه می‌دارند. اوردنچر بر پایه ایمپلنت را می‌توانید به صورت ثابت و متحرک استفاده کنید.

3. اوردنچر ترکیبی

این نوع اوردنچر ترکیبی از هر دو روش قبلی است. در این روش، پروتز به ایمپلنت‌ها متصل می‌شود اما همچنان به بافت لثه نیز متکی است. اوردنچر ترکیبی می‌تواند به صورت ثابت یا متحرک باشد.

تفاوت اوردنچر ثابت و متحرک

همان طورکه قبلا هم گفتیم اوردنچر را می‌توان به دو دسته اصلی ثابت و متحرک تقسیم کرد که هر کدام از این انواع مزایا و معایبی دارند.

اوردنچر ثابت

این نوع برای افرادی که به دنبال یک جایگزین دائمی و با ظاهری طبیعی برای دندان‌های از دست رفته هستند، مناسب است. همچنین برای افرادی که تعداد زیادی از دندان‌های خود را از دست داده‌ اند یا استخوان فک آن‌ها ضعیف است، این گزینه بهتر است.

مزایا:

• ظاهر طبیعی‌تر و زیباتر
• احساس راحتی بیشتر
• بهبود اعتماد به نفس
• عملکرد بهتر در جویدن و تکلم
• جلوگیری از تحلیل استخوان فک

معایب:

• هزینه بالاتر نسبت به نوع متحرک
• نیاز به جراحی برای کاشت ایمپلنت
• مدت زمان درمان طولانی‌تر

اوردنچر متحرک

این نوع برای افرادی که هزینه برای آن‌ها مهم است یا به دلیل شرایط پزشکی نمی‌توانند جراحی ایمپلنت انجام دهند، مناسب‌تر است. همچنین برای افرادی که تعداد کم تری دندان را از دست داده ‌اند، این گزینه می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

مزایا:

• هزینه کمتر
• معمولا نیاز به جراحی وجود ندارد
• امکان تمیز کردن آسان‌تر

معایب:

• احساس راحتی کمتر
• احتمال لق شدن و افتادن
• نیاز به برداشتن در هنگام خواب

فرق اوردنچر با دندان مصنوعی چیست؟

آیا تا به حال به فکر انجام اوردنچر یا تهیه دندان مصنوعی افتاده ‌اید؟ فرق اوردنچر با دندان مصنوعی چیست؟ بهتر است بدانید که با اینکه اوردنچر و دندان مصنوعی هر دو برای جایگزینی دندان‌های کشیده شده، استفاده می‌شوند اما تفاوت‌های مهمی با هم دارند.

1. ثبات و استحکام: اوردنچر توسط دندان‌‌های طبیعی باقی مانده یا ایمپلنت‌‌های دندانی پشتیبانی می‌شود که ثبات بهتری ایجاد می‌کند و حرکت را کاهش می‌دهد. پروتزهای سنتی برای ماندن در محل خود به ساکشن و چسب‌‌ها متکی هستند.
2. جلوگیری از تحلیل استخوان فک: اوردنچر با تحریک استخوان فک از طریق ریشه‌‌های باقی مانده یا ایمپلنت‌‌ها به حفظ استخوان فک کمک می‌کند. پروتزهای سنتی این مزیت را ندارند و می‌توانند به مرور زمان منجر به تحلیل استخوان شوند.
3. راحتی و عملکرد: اوردنچرها به دلیل ثبات بیشتر، راحتی بیشتری را فراهم می‌کنند و به شما اجازه می‌دهند بدون نگرانی از لق شدن دندان‌ها، غذاهای مختلف را بخورید. دندان‌های مصنوعی معمولی ممکن است در هنگام جویدن غذاهای سفت مشکل‌ساز شوند.
4. قیمت: اوردنچر معمولاً به دلیل انجام جراحی‌های مختلف و مواد مورد استفاده گران قیمت، گران تر است. پروتزهای سنتی معمولاً هزینه کمتری دارند اما ممکن است نیاز به تعویض‌‌های مکرر (سالیانه) داشته باشند.

مقایسه اوردنچر با روش‌های دیگر جایگزینی دندان

استفاده از اوردنچ در مقایسه با دیگر روش‌های جایگزینی دندان مانند استفاده از دندان مصنوعی و بریج‌‌های دندانی، مزایا و معایب خاص خود را دارد. اوردنچر بالانس خوبی از ثبات، راحتی و کمک به حفظ استخوان فک را ارائه می‌دهد اما هزینه اولیه و نیازهای نگهداری بالاتری دارد. دندان مصنوعی سنتی مقرون به صرفه تر هستند اما پایداری کمتری دارند و از تحلیل استخوان جلوگیری نمی‌کنند. ایمپلنت‌ دندان بهترین پایداری را دارند اما برای افرادی که تعداد زیادی دندان از دست داده اند بسیار گران هستند. در ادامه مقایسه اوردنچر با روش‌های دیگر جایگزینی دندان بصورت جدول آورده شده است.

هزینه اوردنچر چقدر است؟

به طور کلی، هزینه اوردنچر در ایران بین ۱۵ تا ۶۵ میلیون تومان متغییر می‌باشد. این تفاوت قیمت به عوامل مختلفی مانند تعداد ایمپلنت‌های مورد استفاده، نوع اوردنچر (ثابت یا متحرک)، جنس مواد استفاده شده و دستمزد دندانپزشک بستگی دارد.

مراقبت و نگهداری از اوردنچر

اوردنچر، به عنوان جایگزینی مناسب برای دندان‌های از دست رفته، نیاز به مراقبت‌های ویژه و منظمی دارد تا عمر طولانی‌تری داشته باشد. در ادامه به طور کامل و تفصیلی به روش‌های مراقبت و نگهداری از اوردنچر می‌پردازیم:

1. مسواک زدن منظم: حداقل دو بار در روز، اوردنچر را با مسواک نرم و خمیر دندان به آرامی مسواک بزنید. تمام سطوح اوردنچر، از جمله قسمت زیرین آن را بخوبی تمیز کنید.
2. استفاده از محلول تمیز کننده: هر شب، اوردنچر را به مدت چند ساعت در محلول تمیز کننده مخصوص اوردنچر قرار دهید. این محلول به از بین بردن باکتری‌ها و لکه‌ها کمک می‌کند.
3. شستشوی کامل: پس از تمیز کردن، اوردنچر را با آب ولرم به خوبی بشویید و قبل از قرار دادن در دهان، خشک کنید.
4. استفاده از نخ دندان: روزانه از نخ دندان استفاده کنید تا ذرات غذا و باکتری‌ها را از بین دندان‌های خود و زیر لثه‌ها پاک کنید.
5. مراجعه منظم به دندانپزشک: حداقل هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت دهان و لثه‌های خود اطمینان حاصل کنید.
6. جدا کردن اوردنچر هنگام خواب: در هنگام خواب، اوردنچر را از دهان خارج کنید و در محلول تمیز کننده قرار دهید. این کار به سلامت لثه‌ها و جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک می‌کند.
7. جلوگیری از افتادن اوردنچر: هنگام غذا خوردن، مراقب باشید که اوردنچر از دهان شما نیفتد. غذاهای سفت و چسبناک را با احتیاط مصرف کنید.
8. حفظ رطوبت دهان: نوشیدن آب به طور منظم به حفظ رطوبت دهان و جلوگیری از خشکی کمک می‌کند.

با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از اوردنچر خود به خوبی مراقبت کرده و از فواید آن برای سال‌های طولانی بهره‌مند شوید.

عاقبت مراقبت نکردن از اوردنچر

1. عفونت لثه: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند منجر به عفونت لثه و ایجاد بوی بد دهان شود.
2. تغییر شکل لثه: فشار ناشی از اوردنچر کثیف و نامناسب می‌تواند باعث تغییر شکل لثه شود.
3. تنگ شدن اوردنچر: تجمع پلاک و جرم روی اوردنچر می‌تواند باعث تنگ شدن آن و ایجاد ناراحتی شود.
4. کاهش عمر اوردنچر: عدم مراقبت مناسب از اوردنچر باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود.

اوردنچر مناسب چه افرادی است؟

 به طور کلی، افراد زیر می‌توانند از اوردنچر بهره‌مند شوند:

• افرادی که به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی، بیماری لثه، آسیب یا کشیدن دندان، دندان‌های خود را از دست داده‌ اند.
• افرادی که از دندان مصنوعی متحرک استفاده می‌کنند و به دنبال جایگزینی با پایداری بیشتر و ظاهر طبیعی‌تر هستند.
• افرادی که به دلایل سوابق پزشکی نمی‌توانند از ایمپلنت‌های دندانی استفاده کنند.

سخن نهایی

اوردنچر به عنوان یک راه‌ حل موثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته، بهبود کیفیت زندگی و سلامت دهان و دندان شما استفاده می‌شود. با انتخاب اوردنچر، شما نه تنها از ثبات و راحتی بیشتری برخوردار خواهید شد، بلکه ظاهر طبیعی‌تر و کارایی بهتری را در جویدن نیز خواهید داشت. اگر به دنبال راهی برای بازگرداندن زیبایی لبخند و عملکرد کامل دهان خود هستید، اوردنچر می‌تواند گزینه‌ای مناسب و کارآمد برای شما باشد. با مراقبت مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توانید از مزایای اوردنچر برای سال‌های طولانی بهره‌مند شوید و از داشتن زندگی با اعتماد به نفس و راحتی بیشتر لذت ببرید.